یکی دیگر از محورها و راهکارهای انسجام اسلامی، مراجعه به پیامبر(ص) است. قرآن، علاوه بر آنکه وجود پیامبر(ص) را محورى براى همبستگى و یگانگى مسلمانان مىداند، مراجعه به سنّت حضرت را نیز راهکارى براى ایجاد و حفظ یگانگى معرّفى کرده، مرجعی برای رفع اختلافات میداند؛ چنان که در آیه 59 سوره نساء اینگونه میفرماید: «پس اگر درباره چیزى نزاع کردید آن را به حکم خدا و پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و قیامت ایمان دارید. این [ رجوع به قرآن و سنّت براى حلّ اختلاف] بهتر و پایانش نیکوتر است.»
پیامبر(ص) مرجع بسیار مطمئنی است که مىتواند برطرفکننده منازعات و مشاجرات باشد و به این سبب پذیرش داورى وى مورد تأکید قرآن است و آن را از نشانههاى ایمان میداند و میفرماید: «به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند و سپس از داورى تو، در دل خود احساس ناراحتى نکنند و کاملا تسلیم باشند.»(نساء/65)
حضرت علی(ع) در نهج البلاغه بازگشت به رسول اکرم(ص) را مراجعه به سنّت پیامبر تفسیر فرموده است؛ چرا که سنّت آن حضرت، شارح و بیان کننده قرآن است و اگر در فهم قرآن ابهام و اشتباهی _ که ممکن است زمینهساز پراکندگى باشد _ وجود آید، آن را برطرف میکند.
با روی کار آمدن نظام مقدس جمهوری اسلامی شاهد موج مقدس و فراگیر قرآنى در کشورمان هستیم که باعث شده نوجوانان و جوانان در جلسات ترتیل و قرائت و مسابقات حفظوخواندن و مفاهیم آیات، برگرد محور نورانى قرآن جذب شوند؛ در شب شهادت امام جعفر صادق(علیه السلام) رئیس مذهب برآن شدم تا رابطه جوانان و قرآن را از دیدگاه آن بزرگوار بررسی کنم .
امام صادق(علیه السلام) مىفرماید: هرجوان مومنى که قرآن بخواند، قرآن باگوشت و خون او در مىآمیزد و خداوند او را با فرشتگان بزرگوارهمراه مىسازد و قرآن روز قیامت نگهدارنده او (از دوزخ) خواهدبود:
«من قرئى القرآن و هو شاب مؤمن، اختلط القرآن بلحمه و دمه، وجعله الله مع السفرهالکرام البرره و کان القرآن حجیزا عنه یومالقیامه.»
امام (علیه السلام) درباره خانه هایى که نواى خوش قرآن از از آنهابه گوش مىرسد و صبح و شام، جوانان صاحبدل و روشن ضمیر، هم دمکتاب خدایىاند و با تلاوت آن لحظات خویش را سپرى مىکنند مىفرماید:
خانهاى که یک فرد مسلمان در آن قرآن تلاوت مىکند، براى اهلآسمان نورانى دیده مىشود، همچنان که مردم دنیا در آسمان ستارهدرخشان را مىبینند.
در آیات دیگر قرآن همچون 146 و 175 نساء و 101 آلعمران نیز از تمسّک جستن به خداوند، سخن به میان آورده است. در اینکه مقصود از ریسمان الهی چیست، بین مفسرّان اختلاف نظر وجود دارد، قرآن، کتاب و سنّت، دین الهی، اطاعت خداوند، توحید خالص، ولایت اهلبیت(ع) و جماعت، هر کدام وجوهی است که در تفسیر آن گفته شده است. برخی نیز مفهوم حبل اللَّه را شامل همه این معانی دانستهاند.
با این حال، به نظر میرسد که نزدیکترین تفسیر برای این واژه، دیدگاه نخست یعنی قرآن است؛ چنانکه در روایتی از رسول اکرم(ص) قرآن؛ ریسمان الهی کشیده شده میان آسمان و زمین معرّفی شده است: قرآن، خود نیز از مؤمنان خواسته است تا در منازعات و اختلافات خود، به خداوند رجوع کنند.